درز ساختمانی ترکی است که مهندس حوزه بتن در سازه ایجاد می‌کند تا احتمال ایجاد ترک در سازه بتنی به حداقل برسد.هدف از ایجاد درز در سازه بتنی، جلوگیری از ترک خوردن بتن و خسارات ناشی از آن است.
بدین‌ترتیب هدف از ایجاد درز در سازه بتنی، جلوگیری از ترک خوردن بتن و خسارات ناشی از آن است. از این رو تفاوت درز و ترک در دلیل اجرای آن است. درزها توسط فرد و با علم و آگاهی از نحوه عملکرد آن ایجاد می‌شوند، در حالی که ترک‌های ساختمانی در نتیجه اضافه بار، عدم دقت کافی در ساخت و اجرای پروژه بتنی یا طراحی ضعیف در بتن به وجود می‌آیند.
انواع درز ساختمان کدامند؟
درز انقطاع:
درز انقطاع برای جدا کردن دو ساختمان که نسبت به هم تغییر مکان دینامیکی دارند، استفاده می‌شود. این درز حتی برای ساختمان‌هایی که از دو بخش مجزا تشکیل شده‌اند نیز قابل استفاده است. مهم‌ترین دلیل استفاده از درز انقطاع، جلوگیری از تخریب سازه بتنی در اثر وقایعی مانند زلزله و نشست‌های نامساوی (نامتقارن) بین دو سازه یا نشست‌های چرخشی میان دو سازه است. ساختمان هایی که دارای ارتفاع بیش از 12 متر یا بیش از 3 طبقه هستند درز انقطاع اجرا می شود.می بایست حداقل درز انقطاع درتراز هر طبقه برابر 100/1 ارتفاع آن تراز روی شالوده باشد.
درز انبساط (درز جدا کننده):
درز جداکننده یا درز انبساط به اعضای مختلف سازه بتنی کمک می‌کند در زمانی که دچار انبساط یا تغییر شکل شد، بتواند به راحتی تغییر شکل داده یا منبسط شود و بدین‌ترتیب در تعامل با سایر اعضای بتن مشکلی نداشته باشد. این درزها معمولاً برای جلوگیری از خرابی روی سازی‌های بتنی در اثر فشار بیش از حد، تعمیر قسمت‌هایی از جدول (پیاده‌رو) و… تعبیه می‌شوند.لازمه چنین درزهایی این است که هیچ‌گونه پیوستگی با طرفین درز نداشته باشند تا به راحتی و با کمترین مقاومت در مقابل انقباض و انبساط ناشی از تغییرات درجه حرارت (در طرفین درز) باز و بسته شوند. برای پوشاندن و پر کردن فواصل درز انبساط از موادی استفاده می کنند که قابلیت ارتجاعی داشته باشد.همچنین از لحاظ آب بندی عایق حرارتی نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد.باید توجه شود که فاصله درز انبساط به هیچ وجه با مصالح بنایی یا ملات پر نگردد.
درز اجرایی(ساختمانی):
این درز جزو درزهای غیر حرکتی است و همان‌طور که گفته شد به دلیل قطع عملیات بتن‌ریزی و با علم قبلی در سازه بتنی ایجاد می‌شود. محل این نوع درزها، معمولاً در نقشه‌های سازه‌ای قابل پیش‌بینی نیست، اما سعی می‌شود محل آن‌ها با یکی دیگر از انواع درز منطبق باشد. از سوی دیگر توجه داشته باشید این درزها باید عمود بر محور اعضای بتنی باشند و هیچ‌گاه نباید با محور عضو بتنی موازی شوند. در هر توقف عملیات بتن ریزی که موجب سفت شدن بتن می گردد درز اجرایی به وجود می آید.به طور کلی هرگاه زمان قطع بتن ریزی از 30 دقیقه تجاوز کند باید آن را یک درز اجرایی به حساب آورد.