بتن توانمند یا بتن با عملکرد بالا به بتنی گفته می شود که کارایی بیش تری نسبت به بتن معمولی دارد. بتن توانمند می تواند خواص خود را در طول عمر سازه حفظ کند.
استفاده از این بتن در کارهای اجرایی بتنی، باعث بالا رفتن سرعت بتن ریزی در مکان هایی که تراکم میلگرد زیاد است، می شود.
ویژگی های بتن توانمند
- بتن توانمند در مقایسه با بتن معمولی کارایی بیش تری داشته و از قابلیت حفظ خواص خود در طول عمر سازه برخوردار می باشد.
- این بتن از فناوری خاصی در تولید برخوردار بوده و استفاده از آن در موارد ویژه که نیاز به کنترل دقیق بر کیفیت مصالح و مراحل اجرایی در نظر باشد، صورت می گیرد.
- از ویژگی های بتن توانمند می توان به کارایی بالا، زمان گیرش لازم و افزایش میزان مقاومت آن ها اشاره کرد.
- این گونه بتن ها از مقاومت خمیر سیمان بالایی برخوردار هستند و مقاومت سنگدانه بیش تری دارند.
- در بتن توانمند نسبت آب به سیمان کم تر بوده و در تولید آن از دوده سیلیس استفاده می شود.
- در حین اجرا عمل هیدراسیون سیمان و سخت شدن بتن توانمند مقداری آب از قسمت خارجی به قسمت داخلی آمده و این فرآیند تکمیل می شود.
- میزان آب مورد استفاده در ساخت بتن های توانمند از 0.4 کم تر می باشد.
- در این گونه بتن ها به منظور دستیابی کارایی مناسب در نسبت های پایین آب به سیمان، ناچار به استفاده از فوق روان کننده ها خواهیم بود.
- در ساخت بتن توانمند تنها می توان از آب بندهایی که در برابر حرارت و خوردگی مقاوم هستند، استفاده کرد.
- سنگدانه های مقاوم موجود در بتن توانمند از ویژگی هایی برخوردار می باشند. برای مثال این گونه سنگدانه ها هوازده نیستند، تخلخل زیادی ندارند و معمولا از اندازه کوچکی برخوردارند.
- بهترین انواع سنگدانه هایی که می توان در ساخت بتن توانمند مورد استفاده قرار داد، سنگدانه های سیلیسی هستند. استفاده از این سنگدانه ها از دوام بالایی برخوردار بوده و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه می باشند.
- نکته ای که در ساخت این گونه بتن ها باید به یاد داشت، عدم استفاده از سنگدانه های واکنش زا می باشد.
- تراکم و نگهداری صحیح از بتن توانمند بسیار حائز اهمیت بوده و در مقایسه با سایر بتن ها از حساسیت بیش تری برخوردار می باشد، چرا که عدم تراکم لازم در هر یک از اجزا می تواند بر تمام فاکتورهای ساخت و طراحی تاثیر بگذارد.
- الیافی که از آن ها در بتن توانمند استفاده می شود، عموما الیاف پروپیلنی می باشند. این گونه الیاف در دمای بالا ذوب شده و کانال هایی برای خروج بخار آب از بتن فراهم می کنند. استفاده از این الیاف از ورقه ورقه شدن بتن جلوگیری به عمل می آورد.
مزایا استفاده از بتن توانمند
استفاده از بتن توانمند درمقایسه با بتن معمولی مزایایی به همراه دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بتن توانمند در مراحل اولیه و نهایی از مقاومت بالایی برخوردار می باشد.
- در مکان هایی که تراکم میلگرد بالا باشد، بتن ریزی با بتن توانمند به راحتی صورت می گیرد.
- امکان ایجاد سطوح یکنواخت و متراکم با استفاده از بتن توانمند وجود دارد.
- استفاده از بتن توانمند امکان عدم نیاز به ویبره مقاطع سطحی را فراهم می کند.
- کنترل کامل هیدراسیون بتن از دیگر مزایا استفاده از بتن با کارایی بالا می باشد.
- بتن توانمند از قابلیت بالای اجرا در هوای سرد و گرم برخوردار می باشد.
- قابلیت پرداخت بتن توانمند بالا می باشد.
- این بتن از قابلیت پمپاژ بالا برخوردار می باشد.
- دوام و کارایی بتن توانمند بالا است.
- بتن توانمند از مدول الاستیسیته بالا برخوردار می باشد.
- با محیط زیست سازگار است و به کاهش آلودگی در آن کمک می کند.
معایب استفاده از بتن توانمند
در کنار مزایایی که در بالا به آن ها اشاره شد، استفاده از بتن توانمند معایبی نیز به همراه دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه اختلاط این بتن بالا می باشد.
- اختلاط این بتن نیاز به کنترل دقیقی دارد.
- استفاده از این بتن به قالب بندی آب بندی نیاز دارند.
کاربرد بتن توانمند
- پل ها
- سدها
- سازه های ویژه
- ساختمان ها
- تونل ها
- اسکله ها
- برج ها
نکات مهم در ساخت بتن توانمند
در ساخت بتن توانمند یا بتن با عملکرد بالا، مواد تشکیل دهنده و فاکتورهای لازم برای ساخت بتن از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. از جمله فاکتورهایی که در ساخت بتن توانمند باید رعایت شود، شامل موارد زیر می باشند:
- در ساخت بتن توانمند نسبت آب به سیمان باید کاهش می یابد.
- استفاده از حداکثر میزان مصالح سنگی از فاکتورهایی است که باید در تولید بتن توانمند رعایت شوند.
- نکته مهم در تولید بتن توانمند استفاده از دانه های مناسب می باشد.
- تراکم مناسب بتن از دیگر مواردی است که در ساخت بتن توانمند باید در نظر گرفته شود.
- در ساخت بتن توانمند باید از سیمان هایی که در برابر حمله سولفات ها مقاوم هستند، استفاده کرد.
- استفاده از پوزولان های مناسب از دیگر فاکتورهای اساسی در تولید بتن توانمند می باشد.
- در ساخت بتن توانمند از الیاف و افزودنی های شیمیایی استفاده می شود.
- از آن جا که زمان گیرش بتن توانمند کوتاه است و به سرعت انجام می گیرد، باید ساخت و حمل آن به محل موردنظر به سرعت انجام بگیرد.